Zuwentse praot J

Zuwentse waorde en oetdrukkingen

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ
ZuwentsBetekenis
JACH, JACHT1) jacht. “De jach is los; monn gao’w op veldhoondere jagen”. 2) “Ne jach(t) hebben” – haast hebben. “Wat he’j toch ne jach; kö’j neet efkes wachten?”.
JACHSCHOER, JACHTSCHOER1) donderbui met snel voortjagende wolken. “Wi-j wollen de beeste verdrieven, maor too kwam der ’n jachschoer opzetten”. 2) haastige, zenuwachtige vrouw. “Da’s zon jachschoer, dee hef geen zit in ’t gat”. Kiek bi-j: jachterbokse.
JACHSNEE, JACHTSNEEjachtsneeuw. “Boezewind en jachsnee”. Sneeuw gepaard gaande met harde wind.
JACHTERBOKSEhaastige, zenuwachtige vrouw. “I-j könt ze wal hebben as meid, maor ’t is ne gruweleke jachterbokse”. Kiek bi-j: jach(t)schoer.
JACHTEREGgehaast, zenuwachtig. “Dén keerl is zo jachtereg dat e al edrettene hef, veur-at den ander de bokse los dut”.
JAGEN1) “Gaon jagen” – op jacht gaan. “Zö’w monn gaon jagen?” 2) hard rijden. “Hee joog wat e jagen kon”. 3) (gezegd van wolken) snel voorbijdrijven. “‘De loch jeg los met lappen’, zeg i-j as ’t op wat plaatsen in de loch helderder wodt”.
JAH“Jah jah” – “Jah jah; ik heur ’t wal weer: eerst de kop versieren en dan ’t gat versmakken” (gezegd van een jonge vrouw die zich opmaakt voor een feest en zich vervolgens door een man laat versieren). “Jah jah; dat kan wal waenn”.
JAO1) “Jao; da’s woor”. 2) “Jao; wat za’k ow doorop zeggen”. 3) “Jao! De deure is los” – binnen! de deur is open.
JAOJENNEvrouw zonder eigen mening, ja-knikster. “Wat dee zeg, door kö’j niks van op an; dat is jo ne jaojenne”.
JAPPEL[Zie.] – aardappel. “Jappele met broene bonen en stipvet met schräömkes is ’n galgenmäöltjen!”. Kiek bi-j: eerpel.
JASKEdruktemaker.  “Een jaske van een vrouwe”
JEBBELENdrukpraten
JEBBELKONTEdrukke praatster
JENZENhard rijden. “Zee ‘m ’s aover de iesbane jenzen!”. “Onze Beernd is boeten an ’t jenzen op moder aer olde rabat”.
JICHKiek bi-j: gich.
JIEUWENgillen, schreeuwen. “Hee jieuwden ’t oet van piene”.
JO, JOHimmers, toch zeker. “Wo’j noo nog naor de straote; ’t is jo völ te late”.
JÖDDE1) jood. “Da’s ne piene; dat kan jo nog geen jödde lienn”. “Heb i-j jödde Bosch nog ekend? Hee kof ulkevellen en kenienevellen op”. 2) “An den jödde doon” – (aan een joods koopman) verkopen. “Hee hef ziene beste koo an den jöddde edaone”.
JÖDDENSPEKbepaald soort zacht snoepgoed, voornamelijk bestaande uit suiker en gelatine. “Met Ni-jjoor kregen de kindere bi-j ’t ni-jjoorwinnen ne sinesappel, nötten, appele, ’n stuksken sjokla en mangs ok wal jöddenspek in de toete”. Verg: opzetterkes.
JOEKELgroot uitgevallen. “Ne joekel van een knolle
JOELEN[uitspr. met lange oe]. fluitend geluid maken. “He kwam d’r langs joelen met zien wagen”.
JÖKKEN1) jeuken. “Waor jökt ’t ow?”. “’t Jökt mi-j as ne gek; zeker ne kafnaolde”. 2) “Dat jökt ‘m!” – dat ergert hem.
JONGE1) jongen. 2) knecht. “De jonges bunt hen diessels stekken”.
JONGS“Wat jongs” – een (pas geboren) baby. “Ze hebt weer wat jongs in de wege”.
JUTTEPEREjuttepeer. “Juttepeern wordt gauw maeleg”.